Η νευροαπεικόνιση για τον "εγκληματικό εγκέφαλο": δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο ανιχνεύουν ή προβλέπουν... εγκληματική δράση (;)

Νευροαπεικόνιση για τον εγκέφαλο των Εγκληματιών

Σε paper που μόλις δημοσιεύθηκε (Ιούλιος 2019)*, η μαγνητική τομογραφία, μια από τις μεθόδους νευροαπεικόνισης, χρησιμοποιήθηκε για να ερευνήσει διαφορές σε επίπεδο εγκεφάλου ανθρώπων που έχουν διαπράξει δολοφονίες και κατάφερε να αποδείξει (εξαιρετικά σημαντικά τα δεδομένα από δείγμα 808 εγκληματιών) πως διαφέρουν σημαντικά από άλλους εγκληματίες. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα λοιπόν (που είχαν διαπράξει ανθρωποκτονία) είχαν λιγότερη φαιά ουσία στον κογχομετωπιαίο φλοιό (orbital frontal cortex) του προμετωπιαίου φλοιού (prefrontal cortex) και στους πρόσθιους κροταφικούς λοβούς (anterior temporal lobes) από τους άλλους βίαιους ή μη βίαιους εγκληματίες (περιοχές όπου καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες επιπτώσεις). 

Ωστόσο, όπως καταλήγει και ο ερευνητής, τα δεδομένα αυτά από τον ανθρώπινο εγκέφαλο δεν δύνανται από μόνα τους να υποστηρίξουν την αναγνώριση των εγκληματιών ανθρωποκτονίας, ούτε βεβαίως θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως πρόβλεψη για πιθανή φονική συμπεριφορά στο μέλλον. Αποτελούν όμως ένα σημαντικό εύρημα, και είναι το πρώτο βήμα ως προς τη χρήση της νευροεπιστήμης, ίσως ως αποδεικτικό στοιχείο σε μελλοντικές δίκες δολοφονίας, με όποια ανησυχία αυτό συνεπάγεται.

Για παράδειγμα, τί θα μπορούμε να κάνουμε αν έχουμε τη δυνατότητα να προβλέπουμε έναν «φονικό εγκέφαλο» και ποσό ηθικό θα ήταν αυτό, αφού γνωρίζουμε ότι τέτοιου είδους δεδομένα δεν υποδηλώνουν απαραίτητα εγκληματική συμπεριφορά αλλά ίσως μια κάποια μεγαλύτερη τάση; Μήπως θα γινόμασταν σύγχρονοι Ναζί ή πώς θα μπορούσαμε να διαφυλάξουμε τα προσωπικά δεδομένα των «εν δυνάμει» ή «υποθετικων» εγκληματιών από φασιστικές ή ρατσιστικές αντιλήψεις ή και πράξεις; Ένα άλλο παράδειγμα έρχεται από τον Adrian Raine, ο οποίος, όταν ρωτήθηκε αν θα ενέκρινε για τα παιδιά του να υποβληθούν σε εγκεφαλικές σαρώσεις για πρόβλεψη τέτοιων τάσεων, εξήγησε ότι μια απεικόνιση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο ανίχνευσης της εγκληματικότητας με στόχο να αλλαχτούν οι συμπεριφορές σε νεαρές ηλικίες. Με όσα βλέπουμε σήμερα, το τεράστιο στίγμα και ταμπού γύρω από τους εγκληματίες (πολλοί υποστηρίζουν ακόμη και τη θανατική ποινή γιατί είναι βέβαιοι ότι δεν υπάρχει αλλαγή και σωτηρία) αλλά και την ανισότητα, αναξιοκρατία, κακοποίηση και περιθωριοποίηση των παιδιών σε σχολικά περιβάλλοντα ή όχι για λόγους που μόνο σημαντικοί δεν είναι, πώς θα μπορούσαμε να προστατεύσουμε από αυθαιρεσίες αλλά και να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα που είναι, εκτός από την αποφυγή του εγκλήματος, τη λύτρωση ενός ανθρώπου από τους δαίμονες του; Είμαστε έτοιμοι ως κοινωνία για τις εξελίξεις που μπορεί να μας προσφέρει η (νευρο)επιστήμη; Φαίνεται ότι υπάρχουν πολλά ακόμη που θα έπρεπε να αναθεωρηθούν.


* Το paper:
Sajous-Turner, A., Anderson, N. E., Widdows, M., Nyalakanti, P., Harenski, K., Harenski, C., Koenigs, M., Decety, J., Kiehl, K.A. (2019) Aberrant brain gray matter in murderers, Brain Imaging and Behavior, volume 13, pp 1-12

Προσωπικές σκέψεις: Πρώτη φορά σήμερα συνειδητοποιώ ότι εργασία σε μάθημα στο πανεπιστήμιο με βοηθάει κάπου. Είναι η εργασία μου για τη φρενολογία (ψευδοεπιστήμη του 19ου που υποστήριζε πως η μορφολογία του κρανίου ενός ατόμου συνδέεται με χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του) και τις ανάγκες της σύγχρονης νευροεπιστήμης για δομικές ή βιολογικές ενδείξεις αντικοινωνικών ή και εγκληματικών συμπεριφορών με τη χρήση μεθόδων νεευροαπεικόνισης. 

Συνειδητοποίησα λοιπόν ότι βρίσκοντας το παραπάνω άρθρο/έρευνα κατανόησα ακριβώς τι ήθελε να πει, τη σημασία των ευρημάτων αλλά και ότι το μυαλό μου μπορούσε να συνδυάσει πληροφορίες από προϋπάρχουσα γνώση και να προχωρήσω παραπέρα, το οποίο κατ’επεκταση με βοηθά να υποστηρίξω για ακόμη μια φορά -κι ας γίνομαι κουραστική- τη μαγεία του εγκεφάλου, τί μπορεί να κάνει η μόρφωση στον εγκέφαλο μας και γιατί χαίρομαι που πήρα αυτό το δρόμο κόντρα σε όσους ισχυρίζονται ότι το θέμα είναι να βρεις καλύτερη δουλειά και να βγάλεις λεφτά (οπότε γιατί να σπουδάσεις, ή πότε επιτέλους θα σταματήσεις να σπουδάζεις και θα αρχίσεις να δουλεύεις; -σημειωτέον, αυτοί οι κάποιοι συνήθως είναι όσοι νιώθουν μειονεκτικά που δε σπούδασαν και προσπαθούν να αποδείξουν ότι είναι σημαντικοί λες και τους είπε κάνεις ότι πρέπει να σπουδάσουν για να είναι. Τελείως διαφορετικά μεταξύ τους όλα αυτά) Hell, guess what: hellooooo, αυτή είναι η δουλειά μου προς το παρόν, η έρευνα και το διάβασμα!