Χωρίς
αμφιβολία, ζούμε σε μία εποχή απελευθέρωσης. Πολλοί την κατακρίνουν, μιλώντας
για την άκριτη απελευθέρωση των ηθών και τονίζοντας τους κινδύνους που αυτή
επιφέρει, ιδιαίτερα σε νεαρά άτομα. Το ήθος, όμως, είναι υποκειμενικά προσδιοριζόμενο.
Είναι πολύ δύσκολο να διαχωρίσουμε το ηθικό από το ανήθικο. Σε ποιον
επιτρέπεται, άλλωστε, να το καθορίσει; Άλλοι αποδέχονται ανακουφισμένοι αυτή
την απελευθέρωση ως αναπόφευκτη στην κοινωνία συνέπεια ενός διευρυμένου νου. Ασπάζομαι
τη δεύτερη εκδοχή, χωρίς να θέλω να επεκταθώ περαιτέρω στα αρνητικά αυτής της νεοφερμένης
απελευθέρωσης γιατί θέλω γράψω για κάτι πολύ συγκεκριμένο: το φόβο της δέσμευσης.
Συζητώντας με
μία φίλη, μου αναλύει τη θεωρία της ότι οι άντρες δεν αποφασίζουν εύκολα να
δεσμευτούν, αλλά όταν θα το κάνουν, γνωρίζουν
τι θέλουν και είναι περισσότερο σίγουροι για αυτή τους την απόφαση. Αντίθετα,
υποστηρίζει, οι γυναίκες, λόγω του ότι είναι περισσότερο συναισθηματικές από τη
φύση τους, είναι επιρρεπείς στον ενθουσιασμό. Ένας άντρας λοιπόν, θα το έχει σκεφτεί
σίγουρα περισσότερο πριν αποφασίσει να προχωρήσει σε δέσμευση, ενώ μία γυναίκα το
κάνει ευκολότερα.
Εγώ υποστηρίζω
ότι δεν υπάρχουν κανόνες ανάμεσα στα δύο φύλα. Δεν υπάρχουν κανόνες στον έρωτα.
Το γεγονός ότι ανεπαισθήτως δημιουργηθήκαμε διαφορετικοί και μεγαλώνουμε ως
διαφορετικές υπάρξεις στην ελληνική οικογένεια (με ό,τι πρότυπα συνεπάγεται
αυτό για το κάθε φύλο), δε σημαίνει ότι στον έρωτα δεν υπάρχει καθολικότητα. Ο
καθένας μπορεί να νιώσει οποιοδήποτε συναίσθημα: ενθουσιασμό, έρωτα, απογοήτευση,
ευθύνες, φόβο, ελευθερία κ.ά. Δεν πρόκειται για ανδρικά ή γυναικεία προνόμια.
Η νέα τάση «δεν
παντρεύομαι», «δεν είμαι για δεσμεύσεις», «θέλω να είμαι σίγουρος/η», μόνο σε
εξαιρετικές περιπτώσεις αφορά νέους που έχουν τέτοιες πεποιθήσεις για
ιδεολογικούς λόγους. Στην πλειοψηφία των ανθρώπων οι φράσεις αυτές υποδηλώνουν
φόβο για δέσμευση. Ένας από τους βασικούς λόγους που οι άνθρωποι ερωτεύονται τα
«λάθος άτομα» είναι γιατί υποσυνείδητα φοβούνται. Ξέρουν ότι σε μία σχέση θα πρέπει
να δώσουν και ίσως το να δίνουν δεν είναι το δυνατό τους σημείο, οπότε
αποφεύγουν (υποσυνείδητα) ανθρώπους που εκδηλώνονται εύκολα και επιζητούν
δέσμευση. Αντίθετα, η ελευθερία τους και λίγη καλοπέραση είναι ο τρόπος, η
κινητήρια δύναμή τους για να συνεχίζουν να πορεύονται μέσα στην τόσο δύσκολη
καθημερινότητα (γιατί δεν μπορείς και να μην έχεις προσωπική ζωή, κανένα
ενδιαφέρον). Φυσικά, όταν θα «βρουν το δάσκαλό τους», έναν άνθρωπο δηλαδή που
θα έχει απαιτήσεις για δέσμευση αλλά και θα ξέρει με τι τέχνασμα θα πάρει αυτό
που θέλει (ίσως να το παίξει λίγο δύσκολος στην αρχή, όπως συνηθίζουν να λένε
λαϊκά), αμέσως η τάση-άποψη «δεν παντρεύομαι» εξανεμίζεται.
Ανήκω σ’ αυτή
την εξαιρετική περίπτωση των ανθρώπων που δεν δεσμεύονται εύκολα, από
ιδεολογία, ίσως όχι από φόβο για δέσμευση, χωρίς να είμαι απόλυτη. Δεν με
ενδιαφέρει να επιτελέσω το ρόλο μου ως γυναίκα και μητέρα επιδιώκοντας τη δέσμευση
ή το γάμο με κάποιον γιατί έτσι ορίζεται, χωρίς να έχω ερωτευτεί, χωρίς να έχω
κάνει σχέσεις, χωρίς να έχω μάθει ή επειδή πρέπει να γίνει φτάνοντας στα 30-35.
Ωστόσο, αυτό που δεν έχω κατανοήσει, είναι γιατί οι άνθρωποι θα πρέπει να
περιμένουμε έναν «δύσκολο» για να ερωτευτούμε. Γιατί δεν μπορούμε να αγαπήσουμε
τα απλά πράγματα και τις στιγμές, ανεξαρτήτως αν οδηγήσουν σε δέσμευση ή όχι; Γιατί
κάθε φορά πρέπει να σκεφτόμαστε αυτό που θα πούμε, μήπως παραγίνουμε
συναισθηματικοί ή χυδαίοι;
Ο έρωτας είναι
από τα ωραιότερα συναισθήματα. Πώς αυτοί
που τον απαιτούν –κατά τα’ άλλα– για να δεσμευτούν, αρνούνται να προσπαθήσουν
να δώσουν και να νιώσουν το οτιδήποτε; Παρά μόνο όταν είναι έρμαιο άλλων,
πληγωμένων, που έχουν δεχτεί να παίζουν τέτοιου είδους παιχνίδια «περί δυσκολίας»
για να κερδίσουν το καινούργιο «κτήμα» τους (και εν τέλει καταλήγουν να
γίνονται κτήματά τους, ενώ απεχθάνονταν τις απαιτήσεις); Τελικά θέλουν να δεσμευτούν
ή όχι; Μήπως θέλουν αλλά, ναι, ίσως φοβούνται; Και αν το «γνώθι σαυτόν» δεν
είναι η λύση για τα ερωτικά μας ζητήματα, τότε με τι θα μπορούσαμε να
οπλιστούμε για να ξεπεραστεί αυτή η ψυχοπαθολογία; Όχι, δεν μπορεί να το
επιθυμούν όλοι από ιδεολογία. Από φόβο γι’ αυτά που δεν μπορούν να δώσουν
αποστρέφονται από τις δεσμεύσεις κάθε τύπου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου